De kwaliteit van een rieten dak is afhankelijk van een groot aantal faktoren, zoals de helling van het dak, verschillende constructiedetails en het gebruikte materiaal. Al deze faktoren moeten zo gepland zijn, dat het uiteindelijke doel wordt bereikt.
Het kant en klare rieten dak moet tijdens de levensduur naar mogelijkheid droog zijn.
Is het dak namelijk tijdens een langere periode vochtig, dan wordt een rottingproces in gang gezet, wat niet alleen riet, maar elk ander organisch materiaal onder invloed van vochtigheid afbreekt. Om het rieten dak nu mogelijk droog te houden, moet aan volgende voorwaarden worden voldaan:
- Het riet moet droog aangebracht worden
- De vochtigheid moet na een regenbui aan de oppervlakte blijven en mag niet diep naar binnendringen
- De oppervlakte van het dak moet in een regenvrije periode weer snel kunnen drogen
Hieruit volgen omvangrijke eisen aan de architektuur en de onderconstructie van een rieten dak, waarop hier niet verder wordt ingegaan. We willen thans hier de vraag stellen naar de eisen aan het te gebruiken dakriet. Hoe moet het riet samengesteld zijn om het drogingspatroon van een rieten dak te verbeteren? Welke verdere eigenschappen van dakriet verhogen de kwaliteit van een rieten dak?
Veel besproken is de fijnhalmigheid van het riet in samenwerking met de stevigheid van de binding. Men zegt, dat de dakoppervlakte op basis van capillaire krachten de vochtigheid langer vasthoudt, wanneer fijn riet zeer dicht aan elkaar gebonden is. Deze faktoren kan door de techniek van het binden en de inbouwsituatie (steile dakvlakken) worden beinvloed. Echter het aspect, dat ietwat grover materiaal tot een diffusieopener dak voert, blijft bestaan. Daardoor is het dak „goedmoediger” ten opzichte van eventuele problemen bij de onderconstructie, het laat zelfs de ene of andere kleine fout toe.
Het meten van de kwaliteit van het riet:
Naast de geringe opname van waterdamp speelt ook een rol, hoe goed het materiaal de vochtigheid standhoudt oftewel hoe snel het verrot. Hierbij vertrouwt men tot nu toe op de beoordeling van een vakkundig rietdakdekker. De vakman kan uit ervaring door middel van aanraken, voelen, breken en kleur, zeggen welk materiaal goed en welk materiaal slecht is. Deze testmethode kan nu door een meetmethode worden aangevuld.
Een onderzoeksgroep rondom de noordduitse wetenschapper Dr. Kai-Uwe Schwarz heeft nu ook wetenschappelijk de kwaliteitsverschillen van riet aan kunnen tonen. Evenals hout, kent ook riet, afhankelijk van soort en groeiomstandigheden, andere samenstellingen. Belangrijk voor de houdbaarheid van riet acht Dr. Schwarz het stikstofgehalte als centraal criterium. Hoe hoger het gehalte aan stikstof, hoe sneller het riet door vochtigheid vergaat. Hoe armer het riet aan stikstof is, hoe beter dus de kwaliteit. De stikstofconcentraties laten bij de onderzochte rietsoorten een bandbreedte van 0,2 tot 0,7% zien. Het positieve van dit onderzoek is, dat deze methode in bijna alle gevallen tot hetzelfde resultaat leidt als de vakman met zijn grote ervaring. De beste rietsoorten liggen inderdaad in de onderste range, met een stikstofgehalte van 0,2 – 0,3%. En deze rietsoorten groeien meestal op een schrale (voedingsstofarme), zandige bodem en in een continentaal klimaat.
Voor de houdbaarheid van rieten daken hebben we daarmee dus een extra kwaliteitscriterium:
4. Het riet moet een zo laag mogelijk stikstofgehalte hebben
Kwaliteitscontrole bij de firma Hiss Reet
Elk jaar in oktober/november zwerft Tom Hiss, direkteur van de noordduitse firma Hiss Reet, door de roemeense Donaudelta, om samen met de rietdeskundige Dan Baltareanu de beste rietvelden voor de volgende oogst uit te zoeken. Sinds de herfst van 2007 worden de hier genomen rietmonsters ook op hun chemische samenstelling onderzocht. Alleen het riet met de beste resultaten en het geringste gehalte aan stikstof wordt voor de oogst genomen. Tijdens de oogst worden regelmatig monsters genomen, om de gevonden goede waarden van de veldbezichtiging in de herfst te verifiëren. Na de oogst staan de rietschoven in hokken om verder uit te drogen en worden nogmaals onderzocht, voordat ze naar Nederland, Duitsland of Denemarken gaan. In de toekomst zal elk verzonden pakket van een etiket worden verzien, waarop alle kwaliteitsrelevante criteria aangegeven zijn.
